Tkactwo tabliczkowe – przewodnik cz. 9. Wzór „Siewierz” w PDF

Interesuje cię tkanie krajek na tabliczkach, ale nie wiesz jak zacząć? Zapoznaj się z naszym przewodnikiem. W części 8 udostępniamy PDF ze wzorem inspirowanym znaleziskiem archeologicznym – XIV-wieczną taśmą z Siewierza.

W ruinach śląskiego zamku w Siewierzu archeolodzy odkryli fragmenty wełnianej taśmy wykonanej na tabliczkach. Znajdowała się pośród innych wełnianych tekstyliów, których czas powstania określono na XIV wiek. Zachowany fragment taśmy miał 2.2 cm szerokości i 7 cm długości. Dzięki badaniom ustalono kolory krajki: czerwony, żółtobrązowy oraz zielononiebieski. Istnieje kilka hipotez co do tego, do czego mogła służyć taśma. Prawdopodobnie stanowiła część torby jucznej, czapraka lub nawet ozdobną uprząż dla konia. Taśmy tabliczkowe dekorujące wyposażenie jeźdźca znane są z Azji, dlatego przypuszcza się, że XIV-wieczna taśma z Siewierza  (jak i inna ozdobna tkanina z tych samych wykopalisk) mogła należeć do tatarskiego wojownika.  

W artykule Marii Cybulskiej, Tomasza Florczaka i Sławomira Kuberskiego dotyczącym znaleziska można zobaczyć próbę rekonstrukcji taśmy oraz jej wizualizację. Choć utkana krajka, wzór i przestrzenna wizualizacja nie są spójne i zawierają błędy co do orientacji tabliczek (więcej o nich w naszym poprzednim wpisie), można na ich podstawie zaprojektować wzór w programie GTT.  Poniższy wzór został wygenerowany w programie GTT służącym do projektowania wzorów na tabliczki. Jeśli nie wiesz jak odczytać wzór, zapoznaj się z częścią 4 niniejszego przewodnika.

Taśma tabliczkowa z Siewierza – Pobierz wzór w PDF

Omówienie wzoru

Wzór wymaga 12 tabliczek. Można krajkę poszerzyć i wygładzić brzegi poprzez dodanie tabliczek krawędzi, np. dwu po każdej stronie nawleczonych nićmi w jednym kolorze. Tabliczki wzoru posiadają 2 nici żółte i 2 niebieskie lub 2 czerwone. 

Tabliczki 1-6 w pozycji wyjściowej ustawione są w pozycji “Z”, pozostałe w pozycji “S”. Otwory mają nazwy ABCD. Diagram pod wzorem (“threading diagram”) pokazuje jaki kolor nici powinien znaleźć się w otworze w danej pozycji. 

Sekwencję ruchów czytamy od dołu, oznacza to, że tkanie zaczynamy od 12 obrotów wszystkich tabliczek do o 90 stopni przodu, czyli “od tkającego”. Następnie 12 obrotów w tył, czyli “do tkającego”. 12 w przód-12 w tył stanowi pełną sekwencję ruchów dla tego motywu.

Taśma tabliczkowa z Siewierza – Pobierz wzór w PDF

W razie pytań zapraszamy do kontaktu: info(at)wici.org.pl lub bezpośrednio do Emilii Pawłusz, która koordynuje ten projekt, Instagram @_lostthread_

Bibliografia:

Łukasz Antosik, Artur Ginter, XIV-wieczne wyroby włókiennicze pozyskane w trakcie badań archeologicznych na zamku w Siewierzu, s. 29-46 oraz

Maria Cybulska, Tomasz Florczak, Sławomir Kuberski, Tkaniny z zamku w Siewierzu. Analiza i rekonstrukcja (Aneks), s. 47-64 W: ARCHEOLOGIA 20 Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, Bytom 2015.

Projekt „Tkactwo tabliczkowe wczoraj i dziś – badania, warsztaty, monografia” zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.